جایگاه رجز در شعر دفاع مقدّس

نویسندگان

چکیده مقاله:

سرزمین ایران، همواره سرزمین حماسه، دلیریو شجاعت بوده‏است. حماسه‌های ملّی - مذهبی فراوان در اعصار گذشته و حال در خصوص تکریم قهرمانان ملّی - مذهبی به نظم در‏آمده و پهلوانی‌ها، رشادت‌ها، آرمان‌ها و خواست‌های ایرانیان را توصیف کرده‏اند. ادبیّات پایداری (که شعر دفاع مقدّس، گونه‏ای از آن است) شاخه‌ای از درخت تنومند ادبیّات حماسی است که در هر روزگاری به شیوۀ خاصی نمود می‌یابد. اگرچه بین سروده‌ها با درون­مایه و مضمون مقاومتو پایداری در دوران دفاع مقدّس و پس از جنگ، با مضمون ادب حماسی کلاسیک، تفاوت‌هایی است، وجه اشتراکهمۀ آنها ظلم‏­‌ستیزی، مبارزه با استبداد داخلی، بیگانه‏ستیزی، عدالت‏خواهی و دعوت به ‌استقامت در برابر دشمن است. اغلب سروده‌های آغازین جنگ و سال‌های دفاع مقدّس به قصد تهییج و ترغیب به نبرد و مقاومت و پایداری سروده‏شده‌اند؛ بنابراین مضمونی، رجز‏گونه دارند. این مقاله، ضمن اشاره به کاربرد رجز در اشعار حماسی ادوار مختلف شعر فارسی، مقاصد و کارکردهای آن در اشعار دفاع مقدّس را بررسی کرده‏است. برای نیل بدین مقصود، ابتدا رجز در اشعار دفاع مقدّس استخراج گردیده، پس از آن مقاصد و کار‏کردهای رجز در این اشعار تحلیل شده‏است.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی رجز در شعر دفاع مقدس

در ادبیّات پایداری ملل مختلف، حماسه ، از جایگاه ویژه ای برخوردارند؛ که به شرح اعمال قهرمانان و پهلوانان و رشادت ها و دلیری های آنان می پردازند. نخستین مضمون و جان مایۀ اشعار حماسی، رجز است. خواندن رجز، جهت برانگیختن روح حماسی تهییج به جنگ، از عصر جاهلیت در اعراب، مرسوم بوده است جنگجویان در میدان نبرد، در مقام بیان فخروشرافت خود و اظهار شجاعت و برتری نسبت به دشمن، به رجزخوانی می پرداخته اند. رج...

15 صفحه اول

بررسی جایگاه«وطن» در شعر دفاع مقدس

وطن دوستی از جمله عواطفی است که در نهاد آدمی وجود دارد. رویدادهای بزرگ و مهم سیاسی - اجتماعی عامل برانگیخته شدن آن هستند. هنرمندان در این موقعیّتها برای انگیزش حسّ وطن دوستی و هم چنین تقویت آن، رسالت خود را بر عهده دارند. در دوره دفاع مقدّس، یکی از بزرگترین رویدادهای وطنمان، شاعران متعّهد فراوانی به مسأله جنگ، دفاع و پایداری پرداختند که در آن میان به مسأله وطن نظر داشتند، حمید سبزواری، محمّدعلی مرد...

15 صفحه اول

تمثیل پرواز در شعر دفاع مقدس

 شعر دفاع مقدس، رمزها و تمثیل­های فراوانی را به نمایش می­گذارد. برخی از این تمثیل­ها،   ریشه­ای تاریخی- مذهبی دارد که با فضای جنگ و معنویت موجود در آثار این دوره متناسب است. تمثیل پرواز که جهت اشاره به شهادت به کار رفته است، یکی از بدیع­ترین بخش­های رمزپردازی شعر این دوره است. تمثیل و رمز پرواز، بیانگر عروج روح پس از مرگ به عالم بالا و نور است. این تمثیل عرفانی- اساطیری، در شعر دفاع مقدس بازآفر...

متن کامل

ناهماهنگی تصویر در شعر دفاع مقدس

هر جریـان ادبی، مشخصه­های ویـژه­ای دارد که آن را از سایر گونه­ها و جریان­ها متمایز می­سازد: درون­مایه، تصویر، مشخصه­هایی زبانی و...؛ در شعر دفاع مقدس نیز می­توان خصوصیات منحصربفردی را ملاحظه کرد؛ از جمله واژگان مرتبط با مناطق جنگی، ابزارهای جنگی، نمودهای تاریخی ـ سیاسی، شخصیت­ها و بالاخره تصاویر ادبی خاص. در این پژوهش که به شیوه توصیفی ـ تحلیلی و با روش کتابخانه­ای انجام می­پذیرد، اثبات خواهیم ...

متن کامل

چگونگی کاربرد شطح‌واره‌ها در شعر دفاع مقدس

کاربرد سخنان شطح­آمیز در شعر دفاع مقدس تداعی‌کننده فضای عرفانی حاکم بر جبهه‌ها و نشان‌دهنده معرفت و بصیرت رزمندگان است. شاعران برای ملموس نشان دادن حضور خدا در جبهه‌ها برای او قائل به رنگ، بو و نور شده‌اند و با هدف بیان نزدیک بودن خداوند به دلیرمردان عرصه‌های نبرد، برای حق­تعالی مکان متصور شده‌اند. همچنین به منظور بیان محسوس در محضر خدا بودن رزمندگان از تعابیری که یادآور تجسیم خداوندست، بهره بر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 16

صفحات  21- 40

تاریخ انتشار 2017-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023